Wat kun jij doen om je tuin bestand te maken tegen zware regenval én hitte? Dat is de vraag die we hier beantwoorden. Voor iedereen zijn er geschikte maatregelen. Het hoeft namelijk helemaal geen bergen geld of weken werk te kosten. Er zijn een heleboel simpele tips en tricks, samengevat in de infographic hieronder! Onder deze infographic worden alle maatregelen uitgebreid besproken. Ook is daar een toelichting van de infographic te vinden.
Maar waarom is het regen- en hittebestendig maken van je tuin nu zo belangrijk? Omdat de weersomstandigheden de laatste jaren steeds extremer worden en dat levert een heleboel problemen op. Periodes van veel neerslag worden afgewisseld door periodes van hitte en droogte. Wanneer het regent, regent het meer en harder dan voorheen: in de periode 1910-2017 is de jaarlijkse neerslag gelijkmatig gestegen van 690 naar 874 millimeter, een toename van 27%(!) in 108 jaar (bron: clo.nl). Veel van dat regenwater stroomt rechtstreeks het riool in. Maar de riolering kan het vele regenwater vaak niet aan waardoor tuinen en straten blank komen te staan. Ook wordt zo relatief schoon regenwater vermengd met bevuild rioolwater, wat op een later moment weer schoongemaakt moet worden, wat weer een heleboel energie kost. Tenslotte krijgt een groot gedeelte van de bodem in stedelijke gebieden hierdoor geen kans om grondwater op te nemen, met alle gevolgen van dien (problemen met funderingen bijvoorbeeld). Gelukkig kan iedereen met een tuin een bijdrage leveren aan de oplossing!
Toelichting infographic
De maatregelen zijn geclusterd per omstandigheid: 1. Maatregelen die een gunstig effect hebben bij hevige regenval (te herkennen aan de regendruppels), 2. Maatregelen die een gunstig effect hebben bij hitte (te herkennen aan het zonnetje met bruine achtergrond) en 3. Maatregelen die een gunstig effect hebben in beide gevallen (te herkennen aan het zonnetje met blauwe achtergrond).
Sommige maatregelen zijn wat eenvoudiger en/of goedkoper om door te voeren, andere maatregelen zijn wat ingewikkelder en/of duurder. Daarnaast heeft de ene maatregel wat meer impact dan de andere. Maar welke mogelijkheden er ook zijn en welk budget er ook beschikbaar is, alle kleine beetjes helpen!
Kosten: bij elke maatregel staan 1, 2, 3, 4 of 5 eurotekens. De maatregelen met 1 euroteken hebben t.o.v. de andere maatregelen de laagste kosten. De maatregelen met 5 eurotekens hebben t.o.v. de andere maatregelen de hoogste kosten.
Impact: bij elke maatregel staan 1, 2 of 3 bolletjes. De maatregelen met 1 bolletje hebben ten opzichte van de andere maatregelen de laagste impact. De maatregelen met 3 bolletjes hebben t.o.v. de andere maatregelen de hoogste impact.
Emmerproef - de waterdoorlatendheid testen
Voor de maatregelen waarbij water wordt opgenomen door de bodem is het goed om vooraf eerst de waterdoorlatendheid van de bodem te testen. Graaf hiervoor een gat van 30cm x 30cm x 30cm en gooi hier een volle emmer water in:
- Het water is binnen een half uur weg: de grond is in hoge mate waterdoorlatend.
- Het water is binnen vier uur weg: de grond is in gemiddelde mate waterdoorlatend.
- Het water is binnen vier uur niet weg: de grond is in lage mate waterdoorlatend.
Bij twijfel over de waterdoorlatendheid en dus de geschiktheid van een bepaalde maatregel, raadpleeg dan eerst een expert, zoals een medewerker van een tuincentrum of een hovenier. Zij kunnen u altijd passend advies geven.
Alle maatregelen
Klik hieronder op de desbetreffende maatregel om de toelichting te lezen:
- 1. Waterdoorlatende bodembedekkers: Grind/split (stroken), boomschors, cacaodoppen
- 2. Bodemverbeteraars
- 3. Regenton
- 4. Regenpijp afkoppelen
- 5. Open goot
- 6. Grindkoffer
- 7. Creëer hoogteverschil
- 8. Infiltratie onder de grond
- 9. Regenwaterschutting
- 10. Regenhergebruiksinstallatie
- 11. Schaduw
- 12. Slim bewateringssysteem
- 13. Tegels eruit, groen erin
- 14. Infiltratievlak
- 15. Grote voegen
- 16. Groene gevels
- 17. Beplanting voor een droge bodem
- 18. Beplanting voor een natte bodem
- 19. Gazon
- 20. Moestuintje
- 21. Regenwatervijver
- 22. Groene daken
1. Waterdoorlatende bodembedekkers: Grind/split (stroken), boomschors, cacaodoppen
€ € € € €
+ + +
Grind, split, boomschors en cacaodoppen; allemaal waterdoorlatende (of waterpasserende) halfverhardingen. Deze halfverhardingen zorgen ervoor dat het water wordt afgegeven aan de grond in plaats van dat het wordt afgevoerd naar het riool. Dit vermindert de druk op het riool. Het voordeel is ook dat de grond water opneemt, waardoor het grondwaterpeil de kans krijgt om aangevuld te worden. Enige afloop is wel belangrijk zodat overtollig water wordt afgevoerd naar andere stukken van de tuin, zoals bijvoorbeeld een infiltratievlak of regenwatervijver. Of alsnog naar het riool. Het is wel belangrijk dat het water niet richting de woning geleid wordt.
Om een oppervlak met grind/split, boomschors en cacaodoppen net zo onderhoudsvriendelijk te maken als een betegeld oppervlak is het belangrijk dat de onderlaag belegd wordt met worteldoek. Dat gaat de groei van onkruid tegen. Het aanleggen van dergelijke halfverharding is vrij eenvoudig:
- De laagdikte die nodig is, is afhankelijk van het formaat van de halfverharding. Wat betreft grind/split is voor de standaard formaten van 8-16mm een laag van 5cm voldoende. Voor de wat grotere formaten (16-32mm of groter) wordt 7 cm aangeraden. Wat betreft boomschors is 7-8cm een prima laagdikte. Aan de hand van deze laagdikte én het oppervlak van het stuk tuin dat bedekt moet worden met het grind/split, boomschors of de cacaodoppen kan de benodigde hoeveelheid worden bepaald; lengte x breedte x laagdikte. Voorbeeld: Voor een stuk tuin van 8 meter x 3 meter, bij een laagdikte van 0,05 meter (=5cm) is: 8 x 3 x 0,05 = 1,2m3 (kuub) grind/split nodig.
- Graaf de laag van 5cm af en leg worteldoek op het gehele oppervlak. Worteldoek is ook waterdoorlatend.
- Beleg het oppervlak met de kiezelsteentjes, het boomschors of de cacaodoppen.
- Let op: wanneer het om een oppervlak gaat dat zwaar belast gaat worden (auto’s) dan is een goede fundering van bijvoorbeeld gebroken puin belangrijk om verzakkingen te voorkomen.
Populaire steensoorten hiervoor zijn bijvoorbeeld Ardenner split, Basalt split en Boerengrind. Mocht het om een stuk gaan dat zwaar belast wordt (bijv. auto's), dan worden een stevige fundering en grindmatten aanbevolen.
2. Bodemverbeteraars
€ € € € €
+ + +
Wanneer de bodem gezond is houdt deze water beter vast. Een gezonde bodem bevat namelijk meer lucht. Een gezonde bodem is te creëren door middel van bodemverbeteraars. Daarnaast zorgen bodemverbeteraars voor een hele goede basis voor de planten en bloemen in de tuin. Deze planten en bloemen zorgen er vervolgens voor dat de bodem minder snel uitdroogt maar ook dat het water beter weg kan zakken in de grond bij hevige regenval. Wanneer er voldoende (hoge) beplanting aanwezig is wordt het opnamevermogen van water door de bodem met 3 vermenigvuldigd. Daarnaast bedekken planten en bloemen de bodem waardoor het water niet direct verdampt wanneer de zon schijnt. Het gebruik van bodemverbeteraars biedt dus zowel directe als indirecte voordelen wanneer het gaat om een regenbestendige tuin. Een hele bekende bodemverbeteraar is natuurlijk compost. Maar ook mestkorrels, houtsnippers, boomschors, cacaodoppen en grasmaaisel zijn hiervoor zeer geschikt.
3. Regenton
€ € € € €
+ + +
Wanneer een regenpijp wordt afgekoppeld van het riool is één van de maatregelen waarmee dit gecombineerd kan worden een regenton. Vervolgens kan het water dat met een regenton is opgevangen hergebruikt worden voor bijvoorbeeld het besproeien van de tuin. Bij het afkoppelen van de regenpijp en het aansluiten hiervan op een regenton wordt het rioleringssysteem dus ontlast. Wanneer er sprake is van zowel een regenpijp aan de woning als aan de schuur/garage kan natuurlijk overwogen worden om twee regentonnen aan te sluiten. Let wel op: regentonnen hebben maar een beperkte capaciteit. Zorg dus dat wanneer de regentonnen vol zijn, het overtollige water naar een waterdoorlatend oppervlak of tijdelijke opslag wordt geleid, via een open goot of door middel van een afloop (enig hoogteverschil dus). Wanneer dat niet mogelijk is kan het overtollige water alsnog afgevoerd worden naar het riool. Zorg er in ieder geval voor dat het water niet richting de woning of schuur loopt. In het beste geval is de regenton (zo goed als) leeg wanneer er hevige regenval op komst is.
Het ‘aansluiten’ van de regenton op de regenpijp. Wanneer de regenton aan de bovenkant open is kan de regenpijp net boven de regenton afgezaagd worden. De regenton kan dan simpelweg onder de afgezaagde regenpijp gezet worden. Er zijn ook regentonnen welke afgesloten zijn aan de bovenkant. Deze tonnen bevatten aan de zijkant, vlak onder de bovenkant, een opening waarop een zogenaamde ‘vulautomaat’ aangesloten kan worden. De andere kant van de vulautomaat wordt op de regenpijp aangesloten. Het water loopt dan via de vulautomaat vanuit de regenpijp de regenton in. Wanneer de regenton vol is zorgt de vulautomaat er voor dat het overtollige water alsnog het riool in gaat. Meet voor het aansluiten van dit soort regentonnen de afstand vanaf de grond tot aan de opening aan de zijkant. Zaag vervolgens een stuk van ongeveer 5cm uit de regenpijp op dezelfde hoogte. Hier kan de vulautomaat geplaatst worden. Deze vulautomaat bevat ook een afvoerpijpje. Dit afvoerpijpje wordt aangesloten op de regenton, door middel van de opening bovenaan de zijkant van de ton. Belangrijk: monteer eerst alles zonder lijm. Wanneer alles op de plek zit, maak de onderdelen weer los en lijm alles weer aan elkaar met PVC-lijm.
4. Regenpijp afkoppelen
€ € € € €
+ + +
Vaak wordt regenwater vanaf het dak via een dakgoot en vervolgens een regenpijp naar het riool geleid. Het rioleringssysteem wordt dus belast met al het water dat op het dakoppervlak valt. Hetzelfde geldt vaak voor het water dat op het dak van een schuur of garage valt. Er is een manier om het riool te ontlasten van al dat water; door simpelweg de regenpijp af te koppelen van het riool. Vervolgens zijn er verschillende manieren van afvoeren:
- Leid het water naar een waterdoorlatend oppervlak (zoals een grindstrook/grindkoffer/gazon/onverhard stuk tuin etc.) en laat het daar de grond in zakken. Op die manier wordt niet alleen het riool ontlast maar ook het grondwater aangevuld.
- Koppel de regenpijp aan een regenton waarin het water verzameld wordt zodat het op een later moment hergebruikt kan worden, bijvoorbeeld het sproeien van de tuin.
- Leid het water naar een infiltratievlak of ondergrondse infiltratie. Het water kan daar rustig aan wegzakken.
- Leid het water naar een regenwatervijver. Een regenwatervijver heeft een buffer. Dit betekent dat er voldoende ruimte is voor het waterniveau om te stijgen. Het water wordt hier tijdelijk opgevangen en wordt vertraagd afgevoerd.
- Het wegleiden van het water richting een waterdoorlatend vlak / tijdelijke opslag kan door middel van een open goot of door het creëren van hoogteverschil.
Wanneer er sprake is van zowel een regenpijp aan de woning als aan de schuur/garage kunnen natuurlijk ook beide regenpijpen losgekoppeld worden. Belangrijk: het water moet weggeleid worden van de woning of schuur/garage om waterproblemen in de woning of schuur te voorkomen. Zorg ervoor dat het water op een minimale afstand van een kleine meter uit de regenpijp stroomt.
Wanneer de regenpijp wordt losgekoppeld moet er dus wel een geschikte afvoerlocatie zijn voor het regenwater zoals bijvoorbeeld een infiltratieveldje/verdiept grasveldje, een grindkoffer/strook of een regenwatervijver. Hier is een handige rekentool te vinden waarmee te bepalen is hoe groot een dergelijke opvanglocatie minimaal moet zijn om al het water dat van het dak af komt te kunnen verwerken.
5. Open goot
€ € € € €
+ + +
De open goot wordt gebruikt in combinatie met een andere maatregel. Via de open goot wordt water weggeleid van ‘probleemgebieden’ naar gebieden in de tuin waar het water de kans krijgt weg te zakken in de grond of waar het tijdelijk kan worden opgeslagen. Wanneer een tuin al een stuk onverharde grond heeft welke wat lager gelegen is, dan is alleen het aanleggen van een open goot vaak al voldoende om het rioleringssysteem te ontlasten. Het water kan dan daar naartoe geleid worden door middel van de open goot. Vervolgens kan het daar de grond in zakken.
Wanneer een open goot aan wordt gelegd kan bijvoorbeeld ook de regenpijp losgekoppeld worden. Het water dat normaliter door de regenpijp wordt afgevoerd naar het riool kan dan via een verhard gedeelte van de tuin richting de open goot worden geleid. Dit verhard gedeelte moet dan wel met een afloop worden aangelegd. Ook kan de open goot direct onder de afgekoppelde regenpijp worden gelegd zodat het water rechstreeks vanuit de regenpijp de open goot in loopt. Vanuit de open goot kan het water vervolgens naar de gewenste plek worden gevoerd (onverhard/halfverhard stuk tuin of tijdelijke wateropslag).
Wanneer voor een open goot gekozen wordt dan zijn er grofweg drie verschillende soorten:
1. Een open goot met kasseien. Een open goot met kasseien wordt ook vaak aangelegd in authentieke dorpjes. Met kasseien kan een soort (ondiepe) ’kom’ gecreëerd worden. Voordeel van een dergelijke open goot is dat de voegen er ook nog eens voor zorgen dat het water gedeeltelijk in de grond kan zakken.
2. Een betonnen open goot. Deze betonnen goten zijn kant en klaar te koop. Voordeel is dat ze wat makkelijker aan te leggen zijn dan een open goot met kasseien. Maar het ziet er dan ook wat minder sierlijk uit. Er kan een keuze gemaakt worden tussen een volledig open goot of een afgedekte goot. Wanneer er voor een volledig open goot gekozen wordt; let dan wel op bij het betreden van de tuin (struikelgevaar). Deze goten worden dan ook vaak aan de zijkant van de tuin aangelegd.
3. Tenslotte zijn er ook kant en klare open goten van aluminium of kunststof te verkrijgen. Deze open goten worden afgedekt met een rooster. Hierdoor ontstaat er geen struikelgevaar en kunnen ze dus bijvoorbeeld prima in de volledige breedte van de tuin worden neergelegd. Ideaal voor bijvoorbeeld een terras.
Welke open goot ook gekozen wordt, zorg er bij de aanleg altijd voor dat er een lichte helling aanwezig is zodat het water weg kan stromen naar de desgewenste plek.
Met deze calculator is te bepalen hoe groot een dergelijke opvanglocatie minimaal moet zijn om al het water dat van het dak af komt te kunnen verwerken.
6. Grindkoffer
€ € € € €
+ + +
Een grindkoffer is eigenlijk niks meer dan een kuil gevuld met grind. Het water wordt simpelweg opgevangen in deze grindkoffer waarna het rustig de tijd heeft om weg te zakken in de bodem. Het is hierbij wel belangrijk dat water richting de grindkoffer geleid wordt. Zorg er dus altijd voor dat er enige afloop is richting de grindkoffer zodat het water vanaf de verharde delen naar de grindkoffer geleid wordt. Of leg een open goot aan. Het aanleggen van een grindkoffer gaat als volgt:
- De eerste stap is natuurlijk: waar moet de grindkoffer komen te liggen? Zorg dat de grindkoffer in ieder geval op een lager gelegen stuk van de tuin wordt aangelegd zodat het water er naartoe kan stromen. Zorg er ook voor dat het water vanaf de probleemlocaties, de plekken waar het water blijft staan en de plekken vlakbij de riolering, naar de kuil kan lopen.
- Graaf op de gewenste plek een kuil van ongeveer 60cm. Hier is een rekentool te vinden waarmee bepaald kan worden welke afmetingen de grindkoffer ongeveer moet hebben.
- Bekleed de kuil met worteldoek. Dat voorkomt dat de kuil dichtslibt met zand. Probeer ook de zijwanden zoveel mogelijk te bekleden met worteldoek. Het best wordt de volledige kuil, dus de bodem én de zijwanden, bedekt met wordeldoek. Het worteldoek kan worden vastgezet aan de zijwanden met bijvoorbeeld grondpennen.
- Vul de kuil vervolgens helemaal met grind. Goede en voordelige grindsoorten hiervoor zijn Drainagegrind, Boerengrind en Witte grind / Limburgs wit. Het meest geschikte formaat is 16-32mm. Dit formaat draineert goed. Kies in elk geval voor een formaat van minimaal 8-16mm. Kleinere steentjes zijn niet waterdoorlatend genoeg.
- Vermenigvuldig de lengte, de breedte en de diepte van de kuil met elkaar om te bepalen hoeveel kuub (m3) grind nodig is om de grindkoffer te vullen. Voorbeeld: Voor een grindkoffer van 2 meter bij 3 meter en een diepte van 0,60 meter (60cm) is 2 x 3 x 0,60 = 3,6 kuub (m3) grind nodig.
- Het is ook belangrijk dat de grindkoffer op afschot wordt aangelegd zodat overtollig water afgevoerd kan worden naar een vijver, sloot of naar het riool. Dat is belangrijk in gevallen van zeer extreme regenval in korte tijd.
Om te bepalen hoe groot een grindkoffer minimaal moet zijn in elk specifiek geval kan deze calculator gebruikt worden.
7. Creëer hoogteverschil
€ € € € €
+ + +
Door het creëren van hoogteverschil kan het water naar een plek geleid worden waar het de kans krijgt om weg zakken in de grond. Het water moet dus wel ergens heen geleid worden en alleen het creëren van hoogteverschil is niet voldoende. Maar, is er al een gazon, grindoppervlak, vijvertje, slootje etc. aanwezig dan hoeft het water daar alleen nog maar heengeleid te worden. Op de lager gelegen plekken ontstaat dan een buffer. Mocht er op deze lager gelegen plekken beplanting aanwezig zijn, dan is het wel belangrijk dat deze planten geschikt zijn voor een natte bodem.
Hoogteverschil kan grofweg op twee verschillende manieren aangebracht worden. De eerste en de eenvoudigste manier is er simpelweg voor zorgen dat er sprake is van een lichte helling (1-2% is voldoende). Leid het water altijd weg van bijvoorbeeld een terras. Bij de aanleg van tuintegels kan het water naar een gazon, grindoppervlak, infiltratievlak of tijdelijke opslag worden gedirigeerd.
Een tweede manier van het aanbrengen van hoogteverschil is het creëren van verschillende hoogteniveaus in de tuin. Zorg er altijd voor dat het niveau bij de woning het hoogste niveau is zodat er geen water naar de woning toe stroomt. Hoogteverschil kan worden aangebracht door middel van bijvoorbeeld kleine trapjes/hellinkjes. Op het/de lager gelegen niveau(s) kan bijvoorbeeld beplanting welke geschikt is voor een natte bodem, een gazon, halfverharding, een infiltratieoplossing of een regenwatervijver worden aangelegd. Het water kan daar de grond in trekken / tijdelijk opgeslagen worden. Wanneer er sprake is van een kleinere tuin dan is het aanbrengen van meerdere niveaus vaak wat lastiger. Maar zeker niet onmogelijk. Het vereist dan enkel wat meer creativiteit. Let er wel op dat wanneer er verschillende niveaus worden aangelegd er zowel natte als droge gedeeltes ontstaan. Wanneer er op de drogere niveaus beplanting komt, gebruik daar dan beplanting welke bestand is tegen een droge bodem. Wat ook een optie is, is het maken van een terras op een verhoogde vlonder. Het water kan dan weglopen door de spleten van de vlonder en vervolgens wegzakken in de grond eronder, zonder overlast te veroorzaken.
8. Infiltratie onder de grond
€ € € € €
+ + + / + + +
Deze maatregel is met name een uitkomst wanneer er wat minder ruimte beschikbaar is. Het water wordt tijdelijk opgeslagen in deze ondergrondse voorziening en geleidelijk aan afgegeven aan de bodem. Hierdoor wordt het riool ontlast en het grondwater wordt makkelijker op peil gehouden.
Een grindkoffer kan bijvoorbeeld ook volledig onder de grond worden aangelegd. Het water moet dan wel via een put / pijp / goot naar de grindkoffer worden afgevoerd (in plaats van naar het riool). Zorg er in het geval van een ondergrondse grindkoffer wel voor dat deze volledig is afgesloten met bijvoorbeeld worteldoek, ook aan de bovenzijde. Op die manier wordt voorkomen dat de grindkoffer dichtslibt met zand / modder.
Een andere ondergrondse oplossing is het gebruik van infiltratiekratten. Deze kratten hebben meer opslagruimte dan een ondergrondse grindkoffer. Oftwel, er kan meer water in. Deze kratten bevatten aan de buitenkant al een laag van geotextiel (worteldoek), waardoor ze niet dichtslibben met zand. Een infiltratiekrat moet op een minimale diepte van 30cm onder de grond geplaatst worden. Wanneer het oppervlak zwaar belast gaat worden, bijvoorbeeld met auto’s, dan wordt een diepte van minstens 50cm aangeraden.
Een derde oplossing is horizontale drainage. Oftewel drainagebuizen. Met deze buizen kan regenwater naar andere plekken vervoerd worden. Hierbij is het belangrijk dat er gelet wordt op de soort grond. Voor veen- en zandgrond zijn bijvoorbeeld kokos drainagebuizen (buizen die omwikkeld zijn met kokosvezels) geschikt. In kleigrond kunnen beter buizen met kunststof vezels gebruikt worden. Een drainagebuis kan het best op een minimale diepte van 50-60cm en een maximale diepte van 90cm gelegd worden. Er moet dus een gleuf gegraven worden waarin de buizen komen te liggen. De minimale diameter van een buis is 60mm, de maximale diameter 100mm. Voor een perfecte werking van het systeem kan de gleuf het best worden aangevuld met grind of worteldoek. Tenslotte is een minimale afloop nodig voor de afvoer van het water. Online is genoeg informatie te vinden over het aanleggen van drainagebuizen.
Welke vorm van ondergrondse infiltratie ook gekozen wordt, het is in ieder geval belangrijk dat er een zandvang aanwezig is. Deze zorgt ervoor dat er geen zand vanaf bijvoorbeeld het terras via de put en pijpen de ondergrondse infiltratie instroomt en vervolgens dichtslibt. Ook is het belangrijk dat de onderkant van de grindkoffer, de drainagebuizen of de infiltratiekratten bóven de gemiddelde hoge grondwaterstand wordt geplaatst. Tenslotte is het nog van belang dat er een overloop aanwezig is. Mocht het extreem veel regenen in hele korte tijd dan kan de ondergrondse voorziening ver vol lopen. Het overtollige water kan dan het best worden afgevoerd richting een ander deel van de tuin of alsnog richting het riool.
Belangrijk: voordat er ondergrondse infiltratie wordt aangelegd, test eerst de waterdoorlatendheid van de grond. Hoe beter de waterdoorlatendheid van de grond, hoe minder infiltratiekratten er nodig zijn / hoe kleiner de grindkoffer kan zijn. Hoe langzamer het water wegtrekt hoe meer kratten er nodig zijn / hoe groter de grindkoffer moet zijn. Verkooppunten van infiltratiekratten maar ook hoveniers kunnen informatie geven over de benodigde hoeveelheid kratten of de benodigde grootte van de grindkoffer.
9. Regenwaterschutting
€ € € € €
+ + +
Eigenlijk hetzelfde principe als een regenton; vangt regenwater op via bijvoorbeeld de regenpijp vanaf het dak van een woning of schuur. Het water loopt in plaats van het riool de regenwaterschutting in. De riolering wordt ontlast en het water wordt verzameld zodat het op een later moment gebruikt kan worden voor bijvoorbeeld het sproeien van de tuin of het bijvullen van een vijver. Goed in periodes van droogte. Zo wordt namelijk drinkwater bespaard in periodes dat we zuinig met ons drinkwater om moeten gaan.
Regenwaterschuttingen bestaan uit losse modules die aan elkaar gekoppeld kunnen worden. Zo kan desgewenst een volledige schutting of een gedeelte van de schutting vervangen worden door deze regenwaterschutting. Uiteraard hoeft het niet per se als erfafscheiding gebruikt te worden. Een module kan bijvoorbeeld ook gewoon tegen een schuur aan geplaatst worden. Ook kan vrijwel iedere hoogte aangenomen worden. Er kunnen op meerdere plekken kraantjes worden aangebracht zodat er niet gezeuld hoeft te worden met gieters. Uiteraard kan er ook gewoon een tuinslang op aangesloten worden.
Rainwinner is één van de soorten regenwaterschuttingen.
10. Regenhergebruiksinstallatie
€ € € € €
+ + +
Er zijn meerdere manieren om regenwater op te vangen. Denk hierbij aan bijvoorbeeld een regenton of een regenwaterschutting. Op die manieren kan het water hergebruikt worden voor met name het besproeien van de tuin in drogere periodes. Maar het regenwater kan ook nog gebruikt worden voor andere doeleinden.
Ongeveer de helft van ons drinkwater wordt gebruikt voor toepassingen waarvoor ook water van een wat mindere kwaliteit gebruikt kan worden. Zoals regenwater dus. Bijvoorbeeld voor het doorspoelen van het toilet, de wasmachine en het sproeien van de tuin. Maar hiervoor dient dus wel een regenhergebruiksinstallatie aanwezig te zijn. Een dergelijke installatie, o.a. bestaande uit een waterreservoir, een pomp, aansluitpunten waar het water ‘getapt’ kan worden en een overstort (voor de afvoer van overtollig water) vangt het water op vanaf bijvoorbeeld het dak. De regenpijp kan worden afgekoppeld van de riolering en aangesloten worden op de regenhergebruiksinstallatie. Ook kan het water vanaf verhard oppervlak in de tuin naar dit reservoir geleid worden.
Zie voor dergelijke systemen bijvoorbeeld regenwater.com. Hierop is een hoop informatie te vinden, alsmede de producten die nodig zijn. Ook is daar een rekenmodule te vinden waarmee te bepalen is hoe groot een reservoir moet zijn en wat er precies nodig is in elke specifieke situatie. Hier is ook een dergelijke rekentool te vinden.
Uiteraard is het aanschaffen en aanleggen van een dergelijke installatie wel een investering. Maar het bespaart een hoop schoon drinkwater. Bij het zuiveren van water wordt flink wat energie gebruikt. Ook komen er chemicaliën aan te pas. Het besparen van drinkwater is dus ontzettend goed voor het milieu. Het is uiteindelijk natuurlijk ook goed voor de portemonnee omdat er flink minder drinkwater wordt afgenomen. Daarnaast kan in periodes van droogte, zoals in de zomer van 2018, een drinkwatertekort dreigen. Ook met het oog daarop een goede investering dus.
11. Schaduw
€ € € € €
+ + +
Het creëren van schaduw is een simpele maatregel maar het biedt wel vele voordelen. Zo zorgt de schaduw uiteraard direct voor minder hitte in de tuin op een warme zomerse dag. Het is altijd prettig om een plek / een aantal plekken in de tuin te hebben waar de volle zon ‘ontvlucht’ kan worden. Daarnaast zorgt schaduw ervoor dat de bodem minder snel uitdroogt. Het is dus ook een waterbesparende maatregel; wanneer er wordt gesproeid krijgt het water de kans de bodem in te zakken. Het verdampt niet meteen, waardoor er minder vaak en met minder water gesproeid hoeft te worden.
Schaduw kan op vele verschillende manier gecreëerd worden. Zo zijn er ‘natuurlijke’ manieren om te zorgen voor schaduw. Denk hierbij aan wat grotere bomen en struiken. Beplanting zorgt voor veel groen, veel leven, een waterdoorlatende bodem en dus ook voor schaduw. Maar er zijn ook andere manieren, zoals bijvoorbeeld een schaduwdoek. Deze vorm van schaduw creëren is de laatste jaren erg populair geworden, vooral vanwege het lage prijskaartje. Maar zeker ook vanwege de moderne touch die de schaduwdoeken aan de tuin of het balkon geven. Een andere manier om de zon wat tegen te houden is het plaatsen van een pergola met schaduwdoek of met begroeiing. Uiteraard wat duurder dan alleen een eenvoudig schaduwdoek, maar een volledige pergola is dan ook wel een hele mooie toevoeging aan elke tuin.
12. Slim bewateringssysteem
€ € € € €
+ + +
Smart home heeft niet alleen betrekking op de woning zelf. Ook voor de tuin zijn er slimme apparaten en oplossingen op de markt gebracht, zoals bijvoorbeeld slimme tuinverlichting welke met internet verbonden is zodat het op afstand bediend kan worden. Een andere slimme oplossing voor de tuin is een slim bewateringssysteem. Een slim bewateringssysteem kan helpen water te besparen. Door middel van een app kan namelijk precies ingesteld worden wanneer en hoeveel water planten moeten krijgen. Ten eerste is dus zo precies de juiste hoeveelheid in te stellen. Daarnaast kan ook midden in de nacht bewaterd worden. Dat zorgt er weer voor dat er nauwelijks tot geen water verdampt. Op twee manieren een waterbesparende oplossing dus. Daarnaast kun je op deze manier ook de tuin wat vochtig houden wat zorgt voor wat minder hitte.
13. Tegels eruit, groen erin
€ € € € €
+ + +
Eigenlijk geen maatregel die helemaal op zichzelf staat, want wanneer tegels eruit worden gehaald dan moet hiervoor wel wat in de plaats komen (zoals grind, beplanting of een gazon). Het is wel een hele impactvolle maatregel. Een volledig of grotendeels betegelde tuin zorgt voor problemen met betrekking tot de waterhuishouding. Het riool wordt belast met vrijwel al het water dat op het dak en in de tuin valt. Dit zorgt voor een grote druk op de riolering én relatief schoon water wordt vermengd met bevuild water. Een ander gevolg van deze afvoer naar het riool is dat het grondwater niet wordt aangevuld, met alle gevolgen van dien. Daarnaast houden tegels in periodes van warmte veel hitte vast. In een volledig betegelde tuin is het al snel een paar graden warmer dan in een tuin met veel groen, halfverharding en beplanting.
Hoe minder betegeling hoe beter. Maar, dat betekent niet dat er helemaal geen tuintegels meer gebruikt kunnen worden. Tuintegels zijn onderhoudsvriendelijk en gewoon erg modern en mooi. Probeer om maximaal de helft van de tuin te betegelen. Gebruik voor de rest veel groen (beplanting, een gazon) en/of halfverharding (grind, split, keien, boomschors etc.). Halfverharding is net zo onderhoudsvriendelijk als een tuintegel (mits er worteldoek wordt gelegd). Kunstgras is uiteraard ook een onderhoudsvriendelijk alternatief. Wanneer tuintegels worden afgewisseld met beplanting, groen en/of kiezelstenen dan ontstaat een dynamisch, gezellig en aantrekkelijk geheel. Ook wordt op die manier veel meer leven aangetrokken. Denk hierbij een insecten en vogels, welke ontzettend belangrijk zijn voor onze leefomgeving.
14. Infiltratievlak
€ € € € €
+ + +
Een infiltratievlak is een verlaagd stukje tuin. Een stukje grond met beplanting of een stukje gazon dat iets lager gelegen is dan de rest van de tuin; een soort ondiepe kuil. Let er wel op dat wanneer gekozen wordt voor beplanting in het infiltratievlak, deze beplanting geschikt is voor een natte bodem. Wat ook belangrijk is; de grond op de plek van het infiltratievlak moet goed waterdoorlatend zijn. Hiervoor kan de emmerproef gedaan worden. Let op: het is ook belangrijk dat het vlak op redelijke afstand van de woning of schuur/garage wordt aangelegd om vochtproblemen in de woning of schuur/garage te voorkomen. Ook wordt het niet aangeraden om het vlak tegen de schutting van de buren aan te leggen. Het is immers niet prettig als zij worden opgezadeld met een waterprobleem.
Nadat een geschikte plek is uitgekozen én wanneer is vastgesteld dat de bodem voldoende waterdoorlatend is kan begonnen worden met de aanleg. Hoe diep het vlak afgegraven dient te worden is afhankelijk van de mate van wateroverlast in de tuin. In de regel is een centimeter of 10-12 altijd wel nodig. Bij flinke wateroverlast kan ook gekozen worden voor 15cm of meer. Het stuk tuin waar vaak water blijft staan, het gebied vlakbij de afvoer naar de riolering, alsmede het terras en het stuk tuin dat tegen de woning en schuur/garage ligt moeten wat hoger liggen met een kleine afloop/helling richting het infiltratievlak. Óf leg een open gootje aan richting het vlak.
Er kan vervolgens dus gekozen worden voor bijvoorbeeld gras, voor beplanting welke geschikt is voor een nattere bodem of een combinatie hiervan. Een infiltratievlak is eigenlijk gewoon een buffer. Een grotere hoeveelheid water kan hier worden opgevangen doordat het als het ware een kuil is. Zo ontstaat een kleine waterreserve wat weer prettig is in droge periodes; ook dan wordt de bodem vochtig gehouden.
Ook zorgt de aanwezigheid van groen in een infiltratievlak voor minder hitte in de tuin. Meer groen betekent immers minder ruimte voor tegels.
Om te bepalen hoe groot een infiltratievlak minimaal moet zijn in elk specifiek geval kan deze calculator gebruikt worden.
15. Grote voegen
€ € € € €
+ + +
Een andere manier om bestrating te combineren met waterdoorlatend oppervlak is het gebruik van grote voegen. Grote voegen betekent immers minder tegeloppervlak. Vanzelfsprekend: hoe groter de voegen hoe meer water weg kan zakken naar de bodem en hoe meer het riool ontlast wordt. Op deze manier wordt er toch een verhard oppervlak aangelegd, wat bijvoorbeeld handig is in het geval van een terras of een oprit, zonder dat al het regenwater dat er op terecht komt afgevoerd moet worden richting het riool.
De grote voegen kunnen worden opgevuld met bijvoorbeeld (inveeg)split of grind. Of de voegen kunnen worden opgevuld met gras. Op die manier zijn de voegen waterdoorlatend en toch onderhoudsvriendelijk. Ook wordt er minder hitte vastgehouden in periodes van veel zon, simpelweg doordat er minder betegeld oppervlak aanwezig is in de tuin of op de oprit.
16. Groene gevels
€ € € € €
+ + +
Het aanleggen van een groene gevel biedt meerdere voordelen. Stap één is het verwijderen van een strook tegels/bestrating tegen de woning, schuur en/of garage aan (mits er bestrating aanwezig is natuurlijk). Dat zorgt ervoor dat het regenwater dat langs de woning/schuur/garage naar beneden loopt niet via de bestrating naar het riool wordt afgevoerd, maar kan worden opgenomen door de bodem. Ten tweede zorgt een groene gevel voor beschutting voor onder andere bijen en vlinders. Dit soort insecten zijn erg belangrijk voor ons en hiermee kunnen we ze dus een handje helpen. Tenslotte zorgt een groene gevel voor de nodige verkoeling, zowel in huis als in de tuin. De stenen van een woning absorberen namelijk veel warmte. Deze warmte trekt ook naar binnen. Daarnaast stralen ze ook aan de buitenkant veel warmte uit. Dit is vooral ’s avonds na een warme, zonnige zomerdag goed te merken. Stenen waar de hele dag de zon op heeft gestaan voelen dan erg warm aan. Wanneer er gevelbegroeiing aanwezig is wordt voorkomen dat de stenen van een woning, schuur of garage alle hitte absorberen en dus weer uitstralen.
Mocht ervoor gekozen worden aan de straatkant een groene gevel aan te leggen, maar is er niet echt een voortuin aanwezig, dan is het wel belangrijk om even bij de gemeente na te vragen in hoeverre dit is toegestaan. Kies voor het grootste effect bij de aanleg van een groene gevel voor klimmende planten. Deze bedekken immers meer van de gevel. Sommige klimplanten hebben hulp nodig. Bijvoorbeeld een aan de gevel vastgemaakt raster waaraan ze zich vast kunnen hechten. Andere planten, zoals een klimop, zijn zelfhechtend. Wanneer voor deze laatste planten gekozen wordt is het wel belangrijk dat er geen scheurtjes aanwezig zijn in de gevel. Mocht dat wel zo zijn dan is de kans groot dat de planten in de scheurtjes gaan groeien en de scheurtjes op de manier vergroten.
Vraag eventueel een hovenier of medewerker van een tuincentrum welke planten geschikt zijn en wat de voor- en nadelen zijn.
17. Beplanting voor een droge bodem
€ € € € €
+ + +
Wanneer er in (gedeeltes van) een tuin droge bodem aanwezig is waarin beplanting geplaatst gaat worden, dan is het wel van belang dat dit beplanting is welke geschikt is voor relatief droge grond. Relatief droge grond is bijvoorbeeld aanwezig wanneer er enig hoogteverschil aanwezig is waardoor het water naar lager gelegen plekken stroomt. Beplanting biedt ontzettend veel voordelen:
- Beplanting, zeker de wat hogere planten en boompjes, zorgen voor schaduw. En in warme en droge periodes is het ontzettend prettig om een koeler plekje te hebben om te kunnen zitten of liggen. Ook zorgt beplanting voor beschutting tegen wind waardoor er op een zomeravond, wanneer de zon onder is, wat langer buiten gezeten kan worden.
- Een ander voordeel van deze schaduw is dat snelle uitdroging van de bodem wordt tegengegaan. Daardoor hoeft er minder vaak gesproeid te worden (water krijg de kans om de bodem in te zakken voordat het verdampt).
- Beplanting zorgt voor een extra dimensie in de tuin, zeker ook wanneer het enigszins de hoogte in gaat. Planten, bloemen, bomen/boompjes en struiken zorgen voor sfeer in de tuin.
- De wortels van de planten zorgen voor een luchtigere bodem. En dat zorgt vervolgens weer voor betere waterdoorlatendheid, waardoor het water wat sneller wegzakt in het geval van (zware) neerslag.
- De beplanting neemt zelf natuurlijk ook water op. Meer planten betekent vanzelfsprekend meer wateropname. Zeker wanneer het om wat grotere planten en bomen gaat.
- Insecten hebben het tegenwoordig steeds moeilijker. Eén van de oorzaken is de verstedelijking in veel gebieden. Bloemen, bomen, planten en struiken bieden veel insecten beschutting. Een prima manier dus om leven aan te trekken in de tuin.
Geschikte populaire beplanting voor een droge bodem:
|
Planten voor een droge bodem met veel zon
|
Planten voor een droge bodem met veel schaduw
|
|
Bomen voor een droge bodem
|
Siergrassen voor een droge bodem
|
Zie voor een volledig overzicht directplant.nl. Bepaal bijvoorbeeld samen met een hovenier en medewerker van een tuincentrum welke planten, bloemen, siergrassen en bomen/struiken goed bij elkaar passen. Deze experts op het gebied van planten kunnen helpen met het creëren van een prachtig geheel.
18. Beplanting voor een natte bodem
€ € € € €
+ + +
Het aanbrengen van beplanting in een tuin biedt ontzettend veel voordelen. Zie nummer 17.
Wanneer er in een tuin nattere stukken aanwezig zijn, zoals een infiltratieveldje, een lager gelegen grindstook of met zwarte grond bedekt stuk tuin, dan kan hier prima beplanting in geplaatst worden. Mits deze beplanting bestand is tegen een natte bodem. Niet alle beplanting is hiervoor geschikt. Een aantal populaire geschikte planten, siergrassen en struiken/bomen voor een natte bodem:
|
Struiken/bomen voor een natte bodem
|
Siergrassen voor een natte bodem
|
Planten voor een natte bodem
- Vrouwenmantel (Alchemilla)
- Astilbe
- Zilverkaars (Actaea)
- Koninginnekruid (Eupatorium)
- Moerasspirea (Filipendula rubra en Filipendula purpurea)
- Wederik (Lysimachia)
- Daglelie (Hemerocallis)
- Geitenbaard (Aruncus)
- Nagelkruid (Geum)
- Koningsvaren (Osmunda)
- Eendagsbloem (Tradescantia)
- Hartlelie (Hosta)
- Zomerklokje (Leucojum aestivum)
- Mannetjesvaren (Dryopteris filix-mas)
- Struisvaren (Matteucia struthiopteris)
- Wijfjesvaren (Athyrium filix-femina)
- Houttuynia cordata
- Poelruit (Thalictrum flavum)
- Callalelie (Zantedeschia aethiopica)
- Maskerbloem (Mimulus)
- Moerasvergeet-mij-nietje (Myosotis palustris)
- Kaukasische vergeet-mij-nietje (Brunnera)
Zie voor een volledig overzicht directplant.nl. Bepaal bijvoorbeeld samen met een hovenier of medewerker van een tuincentrum welke planten, bloemen, siergrassen en bomen/struiken goed bij elkaar passen. Deze experts op het gebied van planten kunnen helpen met het creëren van een prachtig geheel.
19. Gazon
€ € € € €
+ + +
Waar een gazon ligt kunnen geen tegels liggen. Op een gazon kan het water de grond in trekken waardoor het niet afgevoerd hoeft te worden richting het riool. Met een klein budget kan al een mooi gazon worden aangelegd (uiteraard wel afhankelijk van de grootte van het gazon). Het is wel belangrijk om een gazon goed bij te houden, zeker wanneer periodes van regen en zon elkaar in rap tempo afwisselen. Het gras groeit dan erg snel. In periodes van droogte is het ook belangrijk om regelmatig te sproeien om te voorkomen dat het een geel en dor geheel wordt. Een andere oplossing is het aanleggen van een gazon van kunstgras. Dit is duurder dan de aanleg van een gazon van echt gras, maar daar staat dan tegenover dat vrijwel geen onderhoud nodig is. Enkel en alleen af en toe het instrooien met instrooizand voor een optimale stabilisatie. Ook blijven hierdoor de sprieten beter overeind staan. Kunstgras is beschikbaar in vele verschillende soorten, waarbij de duurdere soorten niet te onderscheiden zijn van echt gras.
Met behulp van hoogteverschil in de tuin en/of een open goot kan ook het regenwater dat op verhard oppervlak valt of het regenwater dat vanaf het dak via de regenpijp naar beneden komt worden afgevoerd richting het gazon. Hier kan het wegzakken. Het is wel belangrijk dat er niet téveel water naar het gazon wordt geleid. De grond onder het gazon moet wel de kans krijgen het regenwater op te nemen. Mocht er dus sprake zijn van extreme wateroverlast in de tuin dan is een combinatie met één of meerdere andere maatregelen aan te raden.
Het gazon zorgt tenslotte ook voor minder hitte in de tuin doordat het geen warmte opneemt en uitstraalt zoals tegels dat doen.
20. Moestuintje
€ € € € €
+ + +
Een moestuintje houdt geen warmte vast. Hierdoor blijft er op zonnige dagen ook minder hitte in de tuin hangen. Daarnaast absorbeert de bodem van een moestuintje veel water. Het voedsel dat gekweekt wordt heeft immers veel water nodig om te groeien. Grond met daarin planten is enorm luchtig door onder andere de groei van de wortels. Ook dat verhoogt de waterdoorlatendheid van de bodem. Een moestuintje zorgt dus voor een betere waterdoorlatendheid van de tuin.
Maak bijvoorbeeld van hout een raster met vierkante vakken. In elk van deze vakken kan een ander gewas geplaatst worden. Plaats in elk vak een bordje met het soort gewas. Zo kan makkelijk het overzicht bewaard worden. Het is belangrijk dat het moestuintje redelijk wat zonuren heeft, zo ongeveer 6 tot 8 uur per dag. Sommige groenten (bijvoorbeeld bietjes, worteltjes, spinazie, rucola en sla) hebben genoeg aan 3-6 uur per dag. Probeer het moestuintje ook te beschutten voor de meeste wind. Een beetje wind is echter helemaal niet erg. Een aantal makkelijke groenten voor de beginner zijn bijvoorbeeld bonen, kerstomaatjes en rucola. Zoek zeker online eens rond naar tips en geschikte groenten voor de moestuin. Ook is online genoeg informatie te vinden over wat in welke tijd van het jaar gezaaid kan worden. Ook is daar vermeld welke soorten niet in een kas gekweekt hoeven te worden.
21. Regenwatervijver
€ € € € €
+ + +
Een regenwatervijver biedt ruimte om overtollig regenwater op te slaan. Een zeer natuurlijk ogende manier van het opslaan van water en dus een mooie toevoeging aan de tuin. Een regenwatervijver kan met bijvoorbeeld keien, breukstenen en beplanting worden gedecoreerd.
Bij (hevige) regenval kan het water, door middel van een lichte helling, een ondergrondse leiding of door een open goot richting de regenwatervijver worden geleid. Op deze plek kan overtollig water worden opgevangen. Hierdoor wordt het riool ontlast. Wanneer de regenwatervijver gevuld wordt ontstaat een voorraad regenwater. Dit wordt vervolgens geleidelijk aan weer afgegeven aan de ondergrond. Het is wel belangrijk dat een overloop wordt aangelegd richting andere stukken van de tuin of alsnog richting het riool voor overtollig water.
Een regenwatervijver heeft verschillende waterstanden; hoog water bij veel regenval, laag water bij weinig regenval. Deze variatie in waterstand zorgt voor een aantrekkelijk klimaat voor veel verschillende soorten dieren en planten/bloemen. In periodes van droogte kan de vijver dus droog komen te staan, zeker als geen vijverfolie wordt gebruikt. Bedek de bodem in dat geval met grind. Een goede grindsoort hiervoor is bijvoorbeeld Boerengrind. Dan ziet het geheel er ook leuk uit wanneer de vijver droog staat. Wanneer er wel vijverfolie wordt gebruikt blijft er altijd water in staan waardoor dieren er ook makkelijker in kunnen overleven. Wanneer er vissen in komen is vijverfolie uiteraard noodzakelijk.
Voor de aanleg van een regenwatervijver wordt een gat gegraven van verschillende niveaus. Wanneer er altijd water in moet blijven staan omdat er bijvoorbeeld vissen in komen, kunnen één of meerdere niveaus bedekt worden met vijverfolie. Let op: wanneer er vissen in de vijver komen moet het water minimaal 80cm diep zijn. Ook is in dat geval een vijverpomp aan te raden om ervoor te zorgen dat het water altijd voldoende zuurstof bevat voor de vissen. Wanneer de vijver volloopt met (regen)water blijft het staan tot het punt waar er geen vijverfolie meer ligt. Bij extreem zware regen kan de vijver dus ver vollopen. Vervolgens trekt het water de bodem in (tot op het punt waar vijverfolie is aangelegd). Het is wel belangrijk dat er een overstort naar een andere tijdelijke wateropslag of naar de riolering wordt aangelegd zodat de vijver niet kan overstromen in periodes van langdurige neerslag. En tenslotte: houd er bij de keuze voor de beplanting rekening mee dat deze beplanting geschikt is voor zowel droge als natte omstandigheden. Dit vanwege de afwisseling tussen een lage en hoge waterstand.
Een (regenwater)vijver zorgt ook voor verkoeling en dus minder hitte in de tuin.
Om te bepalen hoe groot een regenwatervijver minimaal moet zijn in elk specifiek geval kan deze calculator gebruikt worden.
22. Groene daken
€ € € € €
+ + + / + + +
Groene daken kunnen zowel op de woning als op de schuur/garage worden aangelegd. Wanneer het gaat om een woning dan kan zowel op een hellend dak als op een plat dak (of op een dakkapel) een groen dak worden aangelegd. Over het algemeen bestaan alle groene daken uit een waterdichte onderlaag, worteldoek, drainage en een laag met vruchtbare grond en beplanting. Er zijn grofweg twee ‘soorten’ groene daken. Groene daken die weinig onderhoud vergen en groene daken die veel onderhoud vergen.
Groene daken met weinig onderhoud. Deze variant is over het algemeen goedkoper omdat groene daken dunner zijn. Ze bestaan simpelweg uit minder lagen/onderdelen. Er is dan alleen wel een hele beperkte keuze m.b.t. het soort groen dat gebruikt wordt. De enige optie is dan een zogenaamd sedumdak. Dat is een dak begroeid met sedum. Sedum zijn vetplantjes. Voordeel is dat ze zowel goed gedijen in een vochtige omgeving als in een droge omgeving. Er is dus weinig onderhoud vereist.
Groene daken met veel onderhoud. Deze variant is duurder omdat het bestaat uit meer onderdelen en het aanleggen is wat lastiger. Ook is meer onderhoud nodig. Denk aan het besproeien en snoeien van de beplanting. Het grote voordeel is dan wel dat er veel meer keuze is wat betreft beplanting.
Beide varianten bieden een prima leefomgeving voor insecten. Ook houden ze water vast en nemen ze water op wat er weer voor zorgt dat het riool ontlast wordt.
Zoals gezegd kan een groen dak op elk type dak worden aangelegd. Het aanleggen van een groen dak op een hellend dak is wel het lastigst. Er moeten rekening gehouden worden met de hellingshoek. Vanaf een bepaalde helling is een beveiligingssysteem nodig dat voorkomt dat het geheel gaat verschuiven, met alle gevolgen van dien. Wanneer er ook een terras op het dak komt of wanneer het regelmatig belopen gaat worden dan dient de onderlaag hier ook op aangepast te worden. Check altijd even bij een specialist of de dakcontructie geschikt is voor het groene dak dat je voor ogen hebt, zeker als gekozen wordt voor de, in de regel, zwaardere onderhouds-intensieve variant.
Tot slot
Dat waren ze, 22 manieren om de tuin weerbaarder te maken tegen zware regenval en hitte. Kijk vooral naar welke mogelijkheden er in de eigen tuin zijn. Alle kleine beetjes helpen. Als we allemaal 1 of 2 van deze maatregelen doorvoeren dan heeft dat een ontzettend grote positieve impact. Wanneer getwijfeld wordt over haalbaarheid van bepaalde maatregelen in specifieke situaties of wanneer er vragen zijn, dan zijn er meer dan voldoende experts in Nederland die kunnen adviseren. Denk hierbij bijvoorbeeld aan hoveniers en aan medewerkers van lokale tuincentra. Ook is er natuurlijk online voldoende informatie beschikbaar. Tip: kijk eens rond in de buurt of er wellicht buurtbewoners zijn die dergelijke maatregelen al hebben doorgevoerd en vraag hen naar de ervaringen met deze maatregelen.
Veel succes en natuurlijk plezier met het regen- en hittebestendig maken van de tuin!
